کلسیتونین هورمونی است که توسط سلول های خاصی به نام سلول های C در تیروئید تولید می شود. غده ی تیروئید، کلسیتونین و چندین هورمون دیگر ( (T3 , T4 را تولید می کند که به کنترل متابولیسم بدن کمک می نمایند.
کلسیتونین از طریق مهار تجزیه ی استخوان و کاهش بازجذب کلسیم از کلیه، در تنظیم سطح کلسیم خون دخیل است. کلسیتونین در مقایسه با PTH و ویتامین D ، نقش کم اهمیت تری در تنظیم کلسیم خون دارد و بنابراین سنجش آن در تشخیص اختلالات تنظیم کلسیم کاربرد ندارد.
کلسیتونین
در دو وضعیت نادر، هایپرپلازی سلول های C و سرطان مدولاری تیروئید، میزان این هورمون افزایش می یابد.
کلسیتونین
هایپرپلازی سلول های C وضعیت خوش خیمی است که ممکن است به سرطان مدولاری تبدیل شود. سرطان مدولاری تیروئید بدخیم است و اگر به موقع تشخیص داده نشود، درمان آن با مشکل مواجه خواهد شد.
حدود 20-25% از موارد سرطان مدولاری تیروئید به جهش ژنتیکی در ژن RET مربوط می شود که منجر به multiple endocrine neoplasia type 2 (MEN 2) می گردد. این ژن جهش یافته به صورت اتوزومال غالب به ارث می رسد و تنها یک کپی از آن (از پدر یا مادر) برای افزایش ریسک ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید کافی است.
کلسیتونین
موارد درخواست تست:
تست کلسیتونین در مواقعی که پزشک به هایپرپلازی سلول های C یا سرطان مدولاری تیروئید مشکوک است درخواست می شود. در این موارد ممکن است علائم زیر وجود داشته باشند:
- تورم در قسمت جلوی گردن
- درد در ناحیه ی حلق یا جلوی گردن
- تغییر در صدا و خشکی آن
- اشکال در بلع یا تنفس
- سرفه ی مداوم بدون سرماخوردگیکلسیتونین
کلسیتونین
تفسیر نتایج:
با سطح پایین کلسیتونین، بعید به نظر می رسد که علائم ناشی از هایپرپلازی سلول های C یا سرطان مدولاری تیروئید باشد. افزایش معنی دار مقادیر کلسیتونین می تواند نشانه ی این دو بیماری باشد ولی پزشک معالج از روش های دیگر مانند بیوپسی تیروئید، اسکن و سونوگرافی نیز برای تشخیص استفاده می کند.
با درمان موفق سرطان مدولاری تیروئید که شامل برداشتن غده ی تیروئید و برخی از بافت های اطراف است، میزان کلسیتونین تا حد زیادی کاهش می یابد. پایین ماندن سطح این هورمون به صورت ثابت، نشانه ی درمان موفقیت آمیز است. در برخی موارد سطح کلسیتونین کاهش می یابد ولی پس از درمان مقدار آن افزایش می یابد و این بدین معنی است که هنوز تعدادی بافت تولید کننده ی کلسیتونین وجود دارد. در این صورت پزشک پس از درمان میزان کلسیتونین را پایش می کند که اگر افزایش دیده شود به معنی عود سرطان می باشد.
کلسیتونین
در موارد زیر نیز ممکن است افزایش سطح کلسیتونین مشاهده شود:
- سرطا های پانکراس، ریه ، breast و انسولینوما
- مصرف داروهایی مانند اپی نفرین، گلوکان و قرص های ضد بارداری
- تومورهای کارسینوئید معده، روده و برونش
- نارسایی مزمن کلیه
- آنمی پرنیشیوز
این تست بصورات روزانه و با جوابدهی اورژانسی در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر فولادی پذیرش می شود.
